Van zinkerts tot de Einstein Telescoop... een andere kijk op Moresnet - Rudy Swennen

De geologie van de Oostkantons: het verhaal van voorkomens van lood- en zinkertsen, het bestaan van de freistaat “Neu Moresnet”, de pollutieproblematiek en het lopende onderzoek naar een geschikte locatie voor de Einstein Telescoop.

Tijdens deze lezing gaan we in op de lood- en zinkertsvoorkomens in de Oostkantons. Er kunnen twee ertstypes onderscheiden worden, namelijk één dat gedomineerd wordt door smithsoniet (ZnCO3), hemimorfiet (Zn4Si2O7 (OH)2·H2O) en willemiet (Zn2(SiO4), genoemd naar Willem I, koning der Nederlanden), en het tweede type dat uit sulfiden bestaat, namelijk galeniet (PbS) en sphaleriet (ZnS). Dit laatste behoort tot het Mississippi Valley ertstype.

De geologische rijkdom van deze regio heeft echter in het begin van de 19de eeuw voor een geopolitiek probleem gezorgd dat uiteindelijk in het Traktaat van Aken (26/06/1816) tot een oplossing kwam door het oprichten van een 'diplomatieke commissie' die de grensstrekking moest uitwerken rond het mijngebied. Dit gebied werd 'tijdelijk' neutraal, maar dat heeft zo’n 100 jaar geduurd (1816-1919).

In de lezing gaan we ook in op de huidige pollutieproblematiek, alsook op het recente onderzoek om na te gaan of de storthopen niet op één of andere manier terug gerecycleerd kunnen worden. We zullen ook ingaan op de recente succesvolle exploratie naar nieuwe ertsvoorkomens. Maar of er een nieuwe mijn komt is maar de vraag, gezien mogelijkerwijze de Einstein Telescoop (ET) naar de Euregio Maas-Rijn komt, die niet te verenigen valt met ondergrondse trillingen veroorzaakt door mijnbouw. De Einstein Telescoop wordt het meest geavanceerde observatorium voor de studie van zwaartekrachtgolven. Deze infrastructuur, bestaande uit een gelijkzijdige driehoek met een lengte van 10x10x10 km en een tunneldiameter van 6-7 m, zou mogelijkerwijze gebouwd worden in de grensregio, op 250 m diepte onder de grond. Daarvoor is er uiteraard heel wat grondig geologisch onderzoek nodig waarover uitleg gegeven zal worden.

Rudy is geoloog en (sinds 2022 emeritus) hoogleraar aan de KULeuven, Faculteit Wetenschappen, Departement Geologie. Zijn onderzoeksdomeinen zijn heel divers, met naast algemene geologie (en mineralogie!) en geochemie, geomorfo-logie, dolomitisatie, petrografie, sedimentologie, tomografie, grond-verontreinigingsproblematiek, porositeit van de bodem en vele andere.

Met zowat 500 publicaties op de teller mag hij sowieso een rot in het vak genoemd worden. Als je weet dat die publicaties meer dan 12 000 keer geciteerd werden in andere publicaties dan is het beeld compleet.

In 2023 won Rudy de Van den Broeck medaille. Die werd in 1987 ge-creëerd ter ere van de eerste secretaris-generaal van de Société belge de géologie. Geologica Belgica, de vroegere Belgische vereniging voor geologen, kent deze medaille toe aan een wetenschapper ter ere van zijn/haar loopbaan en zijn/haar inzet voor de geologie van België.

1001 redenen dus om deze lezing onder geen beding te missen!

Details in : www.minerant.org/Programma.pdf
Jaarprogramma : www.minerant.org/MKA/programma.html